Türkiye’de Beş Yıl

Türkiye’de Beş Yıl

Ordu Grubu’nun kumandasını Ekselansları Mustafa Kemal’in birçok şanlı savaşta muzaffer olmuş ellerine bırakmak durumunda olduğum anda, benim emrimde Osmanlı İmparatorluğu’nun uğruna ifa ettikleri görevler için bütün subaylara, memurlara ve erlere candan teşekkür ederim.
Beni Ordu Grubu’na mensup birçok subaya ve askerlere çok yakınlaştıran Gelibolu’nun şanlı günleri ve Anadolu sahilinde yürütülen birçok cesur harekât, bütün çağların tarihinde unutulmayacaklardır.

Adana, 31 Ekim 1918
Liman von Sanders

Limon von Sanders Alman genelkurmayının Osmanlı ordusuna verdiği askeri ve lojistik destek çerçevesinde Alman Askeri Misyonu başkanı olarak Osmanlı İmparatorluğu'nda görevlendirilir ve savaşın sonuna dek görevini sürdürür. Türkler arasında ''Liman Paşa'' adıyla anılan von Sanders, Malta sürgünlüğü sırasında yazdığı ve 1920'de yayımladığı anılarında Birinci Dünya Savaşı boyunca Kafkasya, Süveyş Kanalı, Çanakkale ve Filistin'de yaşadıklarını kayda geçer.

Türkiye'de Beş Yıl'ın Almanca aslından eksiksiz olarak yapılan bu çevirisi, Askeri Tarih Encümeni'nin 1921'de yaptığı çevirideki eleştirel ya da açıklayıcı dipnotlarla ''Encümen Düşünceleri'' eki ve döneme ait fotoğraflarla genişletildi. Birinci Dünya Savaşı'nın en sıcak cephelerini önemli bir aktörünün gözünden okumak isteyenler için...

Liman von Sanders (1855-1929) ; 1874'te Essen Prensliği ordusunda kadet olarak askerlik mesleğine başladı. 1908 'de tümgeneralliğe terfi etti. 1913 yılında Alman ordusu tarafından, Osmanlı ordusundaki ıslahat çalışmalarına destek veren heyetin balkanı olarak görevlendirildi. Birinci Dünya Savaşı'na girerken Çanakkale'de ki Beşinci Ordu'nun komutanlığına getirildi. 1917 -18'de Filistin ve Suriye'de kurulan Yıldırım Orduları'nın grup komutanı olarak görev yaptı . Mondros Mütakeresi'nin ardından 1919'da Malta'ya sürgün edildi, burada savaş suçlusu olarak yargılandı, altı ay sonra serbest bırakıldı ve Almanya'ya döndü. Münih'te vefat etti.