Resmi İstatistiklere Göre Osmanlı Toplum ve Ekonomisi

Resmi İstatistiklere Göre Osmanlı Toplum ve Ekonomisi

Osmanlı yönetiminin modern istatistik bilgi ve yöntemlerden yararlanma çabaları, 19. yüzyıldaki idari ve ekonomik reform süreciyle birliktebaşladı. Tanzimat reformlarının sonucu olarak ortaya çıkan toplumsal ve ekonomik yapılardaki önemli değişim ve dönüşümlerin, eğitimden sağlık hizmetlerine, sosyal güvenlikten kültürel hayata kadar uzanan önemli yansımaları oldu. Giderek güçlenen ve merkezileşen Osmanlı yönetimi eğitim, sağlık, ekonomi, haberleşme, ulaşım ve benzeri alanlarda yeni sorumluluklar üstlendi. Bu yeni görevler yönetime toplumu daha geniş ölçüde etkileme imkânı verirken, daha rasyonel, etkin ve verimli bir yönetim oluşturabilmek için toplumu tanımaya ve tahlil etmeye yönelik sağlıklı ve ölçülebilir nitelikte bilgilere olan ihtiyacı da artırdı. Bu çalışmanın amacı 19. yüzyıl sonları ile 20. yüzyılın başlarında nüfus, sağlık, eğitim, adalet, kültür ve ekonomi alanlarında yönetim tarafından üretilen modern istatistik verilerini derleyerek, sosyal ve ekonomik alanda araştırmalar yapan tarihçilerin ve tarihe meraklı okurların kullanımına sunmaktır.

Prof. Dr. Tevfik Güran (1949) İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi İktisat Tarihi Anabilim Dalı emekli öğretim üyesidir. Aynı anabilim dalının bir süre başkanlığını da yapan Güran, Osmanlı ekonomik ve sosyal tarihiyle ilgili lisans ve lisansüstü dersleri vermiştir. Dünya ekonomik tarihine dair İktisat Tarihi (1996) kitabı üniversitelerde ders kitabı olarak okutulmaktadır. Güran’ın diğer kitapları: Osmanlı Devleti’nin İlk İstatistik Yıllığı, 1897 (1997), Osmanlı Dönemi Tarım İstatistikleri – 1909, 1913 ve 1914 (1997), Osmanlı Mali İstatistikleri: Bütçeler – 1841-1918 (2003), Ekonomik ve Mali Yönleriyle Vakıflar (2006) ve 19. Yüzyılda Osmanlı Ekonomisi Üzerine Araştırmalar (2014).